تر دا مهال په امارتي او خصوصي پوهنتونونو کې شاوخوا (۱۰۰) ملي او نړۍوال ژورنالونه جوړ شوي دي.
د افغانستان اسلامي امارت له بیا واکمنېدو وروسته، د افغانستان په علمي او اکادمیک نظام کې د پام وړ بدلونونه راغلي دي. له دې جملې څخه یو مهم پرمختګ د ملي او نړۍوالو علمي ژورنالونو تاسیس او فعالول دي.
په امارتي پوهنتونونو کې تر اوسه (۵۲) ملي ژورنالونه جوړ شوي دي، چې له دې ژورنالونو څخه د هېواد په دننه د علمي څېړنو، مقالو خپراوي او علمي تبادلې لپاره ګټه اخیستل کیږي.
سربېره پر دې (۷) نړۍوال ژورنالونه په کابل پوهنتون کې د طبیعي علومو د بیا کتنې، د ټولنیزو او بشري علومو او د اسلامي مطالعاتو(شرعیات) ژورنالونه، پولي تخنیک پوهنتون کې د انجینرۍ او ټکنالوژۍ نړۍوال ژورنال، ننګرهار پوهنتون کې د حیاتي علومو نړۍوال ژورنال، کابل طبي علومو پوهنتون کې د افغان طبي نړۍوال ژورنال، ننګرهار پوهنتون کې د حیاتي علومو نړۍوال ژورنال او په جوزجان پوهنتون کې د اسلامي مطالعاتو(شرعیات) نړۍوال ژورنالونه؛ د نړۍوالو اصولو او معیارونو پر اساس هم تاسیس شوي دي چې د کور دننه لیکوالانو ترڅنګ، نړۍوالو لیکوالانو ته هم پکې د مقالو نشرولو فرصت ورکړل شوی دی.
د لوړو زده کړو وزارت څېړنې، تالیف او ژباړې ریاست مسوولینو په وینا؛ تېر کې افغان استادانو او څیړونکو په ډیرو ستونزو او لوړ لګښت خپلې علمي-څیړنېزې مقالې په یو نړۍوال ژورنال که به نشرولې او کله ناکله به د جعلي ژورنالونو ښکار هم کیدل، چې له نېکه مرغه اوس د هېواد په دننه دا اسانتیاوې استادانو او څېړونکو ته برابر شوي دي او استادانو لپاره د علمي ترفیعاتو په برخه کې هم ګټور دي .
همدارنګه په خصوصي پوهنتونونو کې (۲۴) ملي ژورنالونه او (۱۱) نړۍوال ژورنالونه جوړ شوي دي، چې دا ملي او نړۍوال ژورنالونه د هېواد تحصیلي نظام او په ځانګړي ډول د خصوصي پوهنتونونو لپاره یو مهم پرمختګ ګڼل کېږي.
باید وویل شي چې د شاوخوا سلو ملي او نړۍوالو ژورنالونو ایجاد د افغانستان علمي او اکاډمیکې ټولنې لپاره یو مهم او ستر تاریخي پرمختګ شمېرل کیږي. دا پرمختګونه به نه یوازې د استادانو او څېړونکو لپاره د علمي مقالو د خپرولو زمینه برابره کړي، بلکې د نړۍوالو څېړنیزو حلقو سره د اړیکو او همکارۍ دروازې به هم پرانیزي.
